فهرست کامل آزمایش های دوران بارداری
بیشتر (و نه تمام) مادران دوست دارند بدانند جنینی که در شکم دارند پسر است یا دختر. اما مطمئنا برای همه مادران، سلامت نوزاد آینده شان اهمیت زیادی دارد و این اهمیت به اندازه ای است که حاضرند تحت آزمایش های متعدد قرار گیرند تا سلامت، رشد و تکامل جنین شان در طول بارداری، بررسی شود. البته در طول دوران بارداری، به عنوان بخشی از مراقبت های دوران بارداری، شما باید آزمایش هایی را متحمل شوید که به بررسی رشد و تکامل جنین و سلامت زایمان کمک می کند. در این نوبت می خواهیم شما را با این آزمایش ها که باید در دوران بارداری انتظار آن را داشته باشید، آشنا کنیم.
آزمایش های معمول
در اولین دیدار، پزشکتان وزن شما و طول رحم را برای تخمین میزان رشد کودک اندازه می گیرد. فشارخون شما نیز برای غربالگری و تشخیص فشارخون حاملگی، اندازه گیری می شود.
نمونه ادرار از نظر سطح قند، پروتئین و وجود باکتری در آن بررسی می شود. قند در ادرار زن حامله، علامت دیابت حاملگی است. پروتئین بالای ادرار می تواند نشانگر عفونت مجاری ادراری، بیماری کلیوی یا فشارخون بالا باشد.
سه ماهه اول
در این سه ماه برای بررسی عوامل خطرزای حاملگی، باید مجموعه کاملی از سابقه پزشکی شما تهیه شود. بنابراین لازم است راجع به مصرف داروها و بیماری های خود به پزشکتان اطلاع دهید. آزمایش هایی که در این دوره سه ماهه برای بررسی سلامت شما و کودکتان انجام می شود، عبارتند از:
آزمایش خون:
جهت بررسی وجود بیماری سیفلیس، ایمنی نسبت به هپاتیت و سرخجه، تعیین گروه خونی و RH انجام می شود.
اگر شما RH منفی هستید و کودک شما RH مثبت است، ممکن است بدن شما به آن واکنش نشان دهد. این اتفاق نسبتا شایع است و معمولا بدون مشکل اساسی درمان می شود. در شرایط نادری ممکن است کم خونی ایجاد شود.
سونوگرافی جنین:
حتی در هفته پنجم حاملگی می توان سونوگرافی جنین را انجام داد. در این بررسی، تصویری از جنین در حال رشد، به دست می آید.
سونوگرافی از راه مهبل می تواند حاملگی های خارجی رحمی را (وقتی جنین در جایی غیر از رحم رشد کند) نیز مشخص کند.
نمونه برداری از کوریون:
در این آزمایش تعدادی از سلول های جفت بین هفته هشتم و بیستم جنینی برداشته می شوند و از نظر اختلالات ژنتیکی مختلف از جمله نشانگان داون بررسی می شوند. این آزمایش بطور معمول انجام نمی گیرد بلکه فقط زمانی که سابقه بیماری های ژنتیکی وجود داشته باشد، انجام می شود.
تست اچ. آی. وی(ایدز):
از آنجایی که ایدز یکی از بیماری های است که از مادر به جنین منتقل می شود، برای جلوگیری از انتشار این بیماری، آزمایش آلودگی به ویروس ایدز یعنی اچ.آی.وی انجام می گیرد.
آزمایشهای غربالگری سندروم داون:
- آزمایش دابل مارکر (Double Marker)
به این آزمایش اصطلاحاFTS یا First Trimester Screening میگویند. در این آزمایش به طور هم زمان دو شاخص خونی PAPP-A و Free βHCG و یک شاخص سونوگرافی به نام NT یا Nuchal Translucency بررسی می شود. این آزمایش از ابتدای هفته ۱۱ تا انتهای هفته ۱۳ (۰+ ۱۱ تا ۶+۱۳) انجام میشود. ارزش تشخیصی این تست ۸۵ درصد است.
- تریپل مارکر (Triple Marker)
در این آزمایش AFP، HCG و استریول غیر کونژوگه اندازه گیری میشود. این تست در هفتههای ۱۵ تا ۲۰ انجام میشود. برای انجام این تست نمونه خون از بیمار گرفته میشود و در آزمایشگاه مورد بررسی قرار میگیرد. مقادیر غیر طبیعی ممکن است نشانه موارد زیر باشد:
– سندروم داون
– سندروم ادوارد
– نقائص لوله عصبی مانند اسپینا بیفیدا
– چند قلویی
- کوآد مارکر (Quad Marker)
این آزمایش در هفتههای ۱۴ تا ۲۲ انجام میشود و چهار شاخص خونی AFP، βHCG، uE3 و Inhibin- A را بررسی میکند. با انجام این آزمایش میتوان به وجود اختلالات سیستم عصبی، سندروم داون و تریزومی ۱۸ پی برد.
- آزمایشهای یکپارچه (Integrated Prenatal Test )
به این تست IPS نیز میگویند. در این آزمایش خانم باردار آزمایش مرحله اول را انجام میدهد ولی نتیجه آزمایش گزارش نمیشود و سپس در هفته ۱۵ بارداری آزمایشهای سه ماهه سوم را انجام داده و با استفاده از شاخصها نتیجه محاسبه و گزارش میشود. ارزش تشخیصی این تست ۹۵ درصد است و کاملترین پروتکل غربالگری سندروم داون در دنیا است.
- غربالگری متوالی Sequential Screening
روش Sequential به دو صورت “قدم به قدم” stepwise و “مشروط” Contingent اجرا می شود.
در مدل قدم به قدم stepwise ابتدا در سه ماهه اول FTS انجام می شود اگر ریسک بدست آمده بالاتر از cut off باشد بیمار برای مشاوره ژنتیک و انجام تستهای تشخیصی (CVS) معرفی میگردد و اگر ریسک بدست آمده کمتر از cut off باشد بیمار کاندید انجام غربالگری سه ماهه دوم (کواد) خواهد بود.
در مدل مشروط زنان باردار بر اساس نتایج غربالگری سه ماهه اول به سه دسته ریسک بالا، ریسک متوسط و ریسک پایین تقسیم می شوند. زنان با ریسک بالا (بالاتر از ۱:۴۰) برای انجام CVS فرستاده میشوند. آنهایی که ریسک پایین دارند (کمتر از ۱:۲۰۰۰) احتیاجی نیست که تست غربالگری دیگری در موردشان اجرا شود و فقط زنانی که دارای ریسک متوسط ( بین ۱:۴۰ و ۱:۲۰۰۰) کاندید انجام غربالگری مرحله دوم (کواد) هستند. با اجرای این استراتژی نه تنها میزان تشخیص بالا و مثبت کاذب پایین داریم بلکه از تعداد غربالگری لازم در سه ماهه دوم کم میشود. در هر دو مدل Sequential موارد غربالگری مثبت برای انجام تست های تشخیصی زودهنگام (CVS) فرستاده می شوند. میزان تشخیص این روش ها بیشتر از ۹۰% با مثبت کاذب ۵% است.
- نمونه برداری از پرزهای کوریونی (Chorionic Villus Sampling)
نمونه برداری از پرزهای جفتی یا CVS یک آزمون تشخیصی پیش از تولد است که تحت بیحسی موضعی و با استفاده از اولتراسوند، به کمک سوزنی که از دیواره شکم مادر عبور میکند و با انبر جراحی که از گردن رحم عبور میکند، از پرزهای جفتی نمونه تهیه میشود.
نمونه برداری از پرزهای جفتی بین هفته های ۱۱ تا ۱۴ انجام میگیرد و میتواند اطلاعات مهمی در رابطه با ساختا ژنتیکی جنین فراهم آورد. در موارد زیر بیمار جهت نمونه برداری ارجاع داده میشود:
– نتیجه آزمون غرباگری مثبت گزارش شده باشد.
– سابقه وجود بیماری کروموزومی در بارداری قبلی
– سن ۳۵ و بالاتر مادر
– وجود سابقه بیماری خانوادگی و ژنتیکی مانند تی-ساکس و فیبروز کیستیک
نکته قابل توجه این است که نمونه برداری از پرزهای کوریونی در موارد نگرانی از ابتلای جنین به نقائص لوله عصبی موثر نیست و در این موارد بهتر است آمنیوسنتز انجام شود. پزشک پیش از انجام نمونه برداری باید بیمار را از خطرات، مزایا و معایب این روش آگاه کند بیمار باید مایعات زیادی بنوشد زیرا مثانه پر در هدایت سوزن به پزشک کمک میکند. در صورتی که این عمل ترانس سرویکال انجام میشود باید از عدم وجود خونریزی یا لکه بینی و عفونت واژینال، واژینیسموس، جفت غیر قابل دسترس به دلیل فیبروم رحمی اطمینان پیدا کرد. اگر بیمار RH منفی و همسرش RH مثبت باشد، تزریق آمپول رگام ضرورت دارد.
خطرات این آزمون عبارتند از:
خونریزی، سقط، ناسازگاری RH و پارگی زودرس پرده های جنینی
۲ تا ۴ روز پس از نمونه برداری باید سلامت جنین را مورد ارزیابی قرار داد.
سندروم داون، تریزومی ۱۸ و تریزومی ۱۳ و نیز کروموزومهای جنسی را میتوان با استفاده از تکنیک تلفیقی واکنش زنجیرهای پلیمراز – فلئورسانس (QF- PCR) تشخیص داد که در این صورت در طی ۴۸ ساعت تشخیص میسر خواهد شد. در حالی که در روشهای دیگر ابتدا باید سلولها قبل از آزمایش رشد داده شوند لذا نتایج نهایی ۱۰ روز پس از نمونه برداری از پرزهای کوریون و ۲ تا ۳ هفته پس از آمنیوسنتز آماده میشود.
برای خانمهای بارداری که ریسک آزمایش غربالگری آنها ۱:۲۵۰ یا بیشتر گزارش شده باید آزمایش نمونه برداری از پرزهای کوریون درخواست شود.
- آمنیوسنتز
آمنیوسنتز هم یک روش تشخیصی پیش از تولد است که در طی آن مقدار کمی از مایع آمنیوتیک از کیسه اطراف جنین برداشته میشود. نمونه گیری تحت هدایت سونوگرافی و از طریق یک سوزن نازک که از روی شکم وارد رحم میشود، انجام میگیرد. انجام این روش در موارد زیر توصیه میشود:
– سن بالای ۳۵ سال
– سونوگرافی غیر طبیعی
– سابقه تولد نوزاد با نقائص خاص زمان تولد
– سابقه داشتن کودک با نقائص مادرزادی
به کمک آمنیوسنتز میتوان بیماریهایی مانند سندروم داون، فیبروز کیستیک، نقائص لوله عصبی، اسپینابیفیدا، آنانسفالی، دیستروفی عضلانی، تی ساکس و بیماری آنمی داسی شکل را تشخیص داد.
دقت انجام آمنیوسنتز ۹۹.۴ درصد است و خطرات احتمالی ناشی از آن کمتر از ۱ درصد است.
در جدول زیر میتوانید تست های غربالگری و زمان انجام تستها و مارکرهای قابل اندازه گیری در هر تست را مشاهده کنید:
نام تست | زمان انجام | مارکرهای قابل اندازه گیری |
Double marker | سه ماهه دوم | AFP+HCG |
Triple marker | سه ماهه دوم | AFP+HCG+uE3 |
Quad marker | سه ماهه دوم | Triple+inhibin A |
Combined test | سه ماهه اول | NT+PAPP-A+free βHCG |
Serum integrated test | سه ماهه دوم | PAPP-A+Quad marker |
integrated test | سه ماهه دوم | NT+serum integrated |
مارکرهای مورد اندازه گیری:
- Pregnancy associated plasma protein screening (PAPP-A)
پروتئینی است که در اوایل بارداری در جفت تولید میشود. اندازه گیری PAPP-A در طی هفتههای ۱۰ تا ۱۳ بارداری، مارکر مفیدی جهت غربالگری سندروم داون و دیگر ناهنجاریهای ژنتیکی جنین مثل Fetal Aneuploidy میباشد.
هر گونه کاهش غیرطبیعی PAPP-A (نسبت به الگوی طبیعی) و در نتیجه کاهش MoM مربوطه، ریسک بروز سندرم داون را نسبت به ریسک پیش زمینه افزایش میدهد.
- Human chorionic gonadotropin (HCG)
هورمون HCG توسط سلولهای سن سیتوتروفوبلاست جفت ساخته می شود و از نقطه نظر فیزیولوژیک نقش مهمی در ابقاء عملکرد جسم زرد در هفتههای نخست بارداری دارد یعنی تا زمانی که عمل تولید پروژسترون از جسم زرد به جفت منتقل گردد. مشابه سایر هورمونهای پروتئینی، HCG بر روی پلیزومهای متصل به غشاء ساخته میشود، زیر واحد های آلفا و بتای این هورمون به جای اینکه از یک mRNAساخته شده باشند، از mRNAهای جداگانه ترجمه میشوند. هرچند نسبت پلی زومهای سازنده HCG در جفت، در ادامه بارداری تنزل پیدا میکند، ولی بین سه ماهه اول تا سوم بارداری، نسبت زیر واحد آلفا به زیر واحد بتا تا دو برابر افزوده میگردد. این مشاهده که با مقادیر فزاینده زنجیرههای آزاد آلفا و مقادیر کاهنده زیر واحدهای آزاد بتا در پلاسمای مادر، در هنگام پیشروی بارداری مطابقت دارد، اشاره بر این مینماید که ساخت زیر واحدهای آلفا و بتای هورمون HCG ممکن است بطور مستقل از یکدیگر کنترل گردند.
اندازه گیری این فاکتور در طی هفته های ۱۰ تا ۱۳ بارداری، مارکر مفیدی جهت غربالگری سندرم داون میباشد. هرگونه افزایش غیرطبیعیFree BHCG (نسبت به الگوی طبیعی) و در نتیجه افزایش Multiple of Median(MoM) مربوطه، ریسک بروز سندرم داون را نسبت به ریسک پیش زمینه افزایش میدهد.
- سونوگرافی NT
روش انجام آن مثل سونوگرافیهای معمولی است (از روی شکم). اما در این سونوگرافی، با روش خاصی، ضخامت پشت گردن جنین و وجود استخوان بینی در جنین بررسی می شود. این سونوگرافی باید توسط سونوگرافیست ماهری که گواهینامه ی انجام آن را دارد انجام شود. کوچکترین خطایی در اندازه گیری عدد ان تی، میتواند نتیجهی غربالگری را تغییر دهد. سونوگرافی ان تی، بین هفته های ۱۱ تا ۱۴ بارداری انجام می شود عدد ان تی (ضخامت پشت گردن جنین )، در جنینهای مبتلا به سندرم داون، افزایش نشان میدهد. دیده شدن استخوان بینی، نشانهی خوبی است. اما مشاهده نشدن آن، نیاز به پیگیری مجدد در هفتههای آینده دارد.
اگر آزمایشات هیچ مشکلی نداشته باشد ، اما عدد ان تی بالاتر از حد مشخص است، فقط در موارد زیر آزمایشات دقیقتر مثل آمنیوسنتز نیاز است :
– عدد ان تی بالای ۳ باشد و مادر بالای ۳۵ سال سن داشته باشد.
– عدد ان تی بالای ۴ باشد و مادر زیر ۳۵ سال سن داشته باشد .
تمام زنان (در هر سنی) اگر عدد ان تی بالاتر از ۳ و نیم داشته باشند ، باید در ۱۸ تا ۲۰ هفتگی اکوی قلب جنین انجام دهند .
استخوان بینی در سه ماهه اول در ۶۷ درصد بیماران مبتلا به سندروم داون یا تریزومی ۱۸ و در ۹۰ درصد از بیماران مبتلا به سندروم ترنر مشاهده نمیشود.
- Alpha feto protein (AFP)
آلفا فتوپروتئین نوعی پروتئین پلاسما است که در اوایل بارداری در کیسه زرده جنین و در مراحل بعدی در دستگاه گوارش و کبد جنین تولید می شود. تا هفته سیزدهم بارداری غلظت آلفا فتوپروتئین هم در سرم مادر و هم در مایع آمنیوتیک افزایش مییابد و پس از آن به سرعت از میزان آن کاسته میشود.
میزان آلفا فتوپروتئین تولید شده توسط جنین در سرم مادری معمولا در هفته های ۱۵ الی ۱۸ بارداری توسط یک آزمایش خون ساده مشخص میشود. میزان آلفا فتوپروتئین سرم مادر بر حسب نانو گرم در میلی لیتر (ng/ml) اندازه گیری و به صورت مضارب میانه جمعیت غیر مبتلا (MoM) گزارش میشود. محدوده طبیعی برای میزان آلفا فتوپروتئین ۰/۲ – ۵/۲ MoM می باشد. اگر در بارداری تک قلویی این میزان بیش از ۰/۲ یا ۵/۲ MoM و در بارداریهای دوقلویی بیش از ۰/۴ یا ۵/۴ MoM باشد در این صورت یک سونوگرافی برای تعیین سن دقیق بارداری تجویز میگردد و در صورت نیاز آزمایش مجدد تکرار میشود. در صورتی که در آزمایش بعدی این میزان کاهش بیابد نتیجه طبیعی است، ولی در صورتی که افزایش یافته باشد پزشک سونوگرافی تخصصی و همچنین آزمایش آمنیوسنتز را تجویز مینماید.
عوامل متعددی بر میزان آلفا فتوپروتئین سرم مادری تاثیر گذارند که در هنگام محاسبه MoM باید مورد توجه قرار گیرند.
سن بارداری در سه ماهه دوم بارداری میزان غلظت آلفا فتوپروتئین سرم مادر حدود ۱۵ درصد به ازای هر هفته افزایش مییابد به همین دلیل آگاهی از سن دقیق بارداری ضرورت دارد.
وزن مادر وزن میتواند بر حجم توزیع آلفا فتوپروتئین تولید شده توسط جنین در گردش خون مادر تاثیرگذار باشد.
نژاد و قومیت نژاد میتواند بر این آزمایش تاثیر گذارد به عنوان مثال در زنان آمریکایی آفریقایی تبار غلظت سرمی آلفا فتوپروتئین ۱۰ درصد بیشتر است.
دیابت در زنان دیابتی میزان آلفا فتوپروتئین سرم آنان حدود ۲۰ درصد کمتر از افراد غیر دیابتی است.
بارداری چند قلویی در بارداری دو قلویی باید آستانه بالاتری را برای غربالگری در نظر گرفت به عنوان مثال در بارداری دو قلویی ممکن است ضریب میانی بیشتر از ۵/۳ غیر طبیعی نتیجه گیری شود.
- Unconjugated estriol
استریول غیرکونژوگه توسط غدد آدرنال جنین ساخته شده و در جفت متابولیزه گشته و به گردش خون مادر منتقل میشود. در مادر، استریول غیر کونژوگه با تبدیل شدن به مشتقات سولفاته و گلوکورونیده از طریق ادرار دفع میگردد. مزایای متعددی در اندازه گیری استریول غیر کونژوگه نسبت به استریول تام سرم یا استریول ادراری وجود دارد و از آن جمله که بیماریهای کبدی و کلیوی مادر و همچنین تجویز آنتیبیوتیکهای خاص، نقشی در تغییر میزان استریول غیر کونژوگه ندارد. مقدار استریول غیر کونژوگه در سراسر دوران بارداری به طور مداوم افزایش مییابد و حداکثر آن در طول سه ماهه سوم (هفته ۲۸ تا ۴۰ بارداری) است.
اندازه گیری این فاکتور در طی هفته های ۱۴ تا ۲۲ بارداری، مارکر مفیدی جهت غربالگری سندرم داون میباشد. هر گونه کاهش غیرطبیعیuE3 (نسبت به الگوی طبیعی) و در نتیجه کاهش MoM مربوطه، ریسک بروز سندرم داون را نسبت به ریسک پیش زمینه افزایش میدهد.
- Inhibin-A
هورمون Inhibin A یک پروتئین هترو دایمر است که به وسیله سلولهای گرانولوزای تخمدان و همچنین سلولهای سرتولی بیضه ترشح شده و بطور انتخابی ترشح هورمون FSH را مهار مینماید. از آنجائیکه پارامتر Inhibin A به تازگی جهت غربالگری سندرم داون مختلف بارداری در دسترس نبوده و تنها میتوان گفت که مقدار آن در طی سه ماهه دوم بارداری و تا قبل از هفته ۱۷ ابتدا کاهش یافته و پس از آن افزایش مییابد. همین امر بیانگر اهمیت تشخیص و گزارش دقیق سن جنین براساس یافتههای سونوگرافی است چراکه تنها با وجود خطای ۱ تا ۲ هفته در گزارش سن جنین و به خصوص در حوالی هفته هفدهم مقدار ریسک گزارش شده توسط نرم افزار به میزان قابل توجهی تغییر می یابد.
هرگونه افزایش غیرطبیعی Inhibin A (نسبت به الگوی طبیعی) و در نتیجه افزایش MoM مربوطه، ریسک بروز سندرم داون را نسبت به ریسک پیش زمینه افزایش می دهد.
سه ماهه دوم
بین هفته سیزدهم تا بیست وهفتم حاملگی شما باید از پزشک خود انتظار انجام آزمایش های زیر را داشته باشید.
بررسی الکتریکی قلب جنین:
در آغاز هفته بیستم حاملگی، پزشک می تواند به ضربان قلب جنین با گوشی های خاصی گوش دهد و سلامت کلی جنین را از این طریق بررسی کند. علاوه بر این، ممکن است سونوگرافی جنین برای بررسی پیشرفت رشد جنین نیز انجام گیرد.
تست تحمل گلوکز (GTT):
پزشک به شما شربت قندی می دهد تا بنوشید و سپس قند خون را در فواصل منظم اندازه می گیرد. این آزمایش نشان می دهد که بدن با چه سرعتی متابولیسم (سوخت و ساز) قند را انجام می دهد. هر بی قاعدگی در این رویه می تواند نشانگر دیابت حاملگی باشد.
غربالگری سرم خون مادر:
به طور معمول این تست انجام نمی شود. این آزمایش برای کشف نقایص تولد انجام می گیرد تا موارد زیر در سرم خون مادر بررسی شود:
الف) تست آلفا فیتوپروتئین : (AFP) این ماده به طور معمول در کبد جنین تولید می شود.افزایش میزان آن ممکن است بدلیل نقص در نخاع باشد در حالی که کاهش آن نشانگان داون را نشان می دهد.
ب) آزمایشHCG: گنادوتروپین جنین انسانی از جفت ترشح می شود. سطح خونی HCG در ۱۴ هفته اول حاملگی افزایش می یابد. اگر سطح HCG خیلی بالا باشد ممکن است علا مت نشانگان داون باشد.
ج) استریول: این ماده به وسیله جفت تولید می شود. سطح آن اولین بار در هفته نهم حاملگی قابل اندازه گیری است. کاهش سطح آن می تواند علامت نشانگان داون باشد.
د) مهارکننده آ(اینهیبین :)A یکآزمایش غربالگری جدید یک پروتئین را که جنین و جفت تولید می کنند، اندازه گیری می کند. اگر سطح آن به طور غیر طبیعی بالا برود، علامت، نشانگان داون است.
و) آمنیوسنتز: اگر نتیجه بررسی سرم غیرطبیعی باشد یا اگر عوامل خطر (مثلا:کاهش حرکات جنین …) وجود داشته باشد، آمنیوسنتز انجام می گیرد.
هـ) مایع آمنیوتیک: (مایعی که جنین را در برگرفته)، بررسی می شود تا صد نوع متفاوت از نقایص جنینی کشف شود. در ضمن جنس جنین نیز به این وسیله مشخص می شود.
سه ماهه سوم
در این دوره بیشتر آزمایش ها انجام شده است. با این وجود بررسی های دیگری برای اطمینان از سلامت کلی جنین و زایمان صورت می گیرد از جمله:
استرپتوکک گروه ب:
این تست خون نشان می دهد که آیا با این نوع میکروب (که می تواند بیماری شدیدی در نوزاد ایجاد کند) بیماری عفونی ایجاد شده است؟! اگر باکتری دیده شود، آنتی بیوتیک برای حفظ کودک در زمان زایمان تجویز می شود .
هپاتیت ب:
اگر جواب آزمایش شما برای ابتلا به هپاتیت ب مثبت باشد، کمی بعد از تولد، کودک واکسنی در مقابل این بیماری دریافت می کند.
افاسمان(کشیدگی) گردن رحم:
نزدیک زمان زایمان هم پزشک باید معایناتی انجام دهد. بدنبال این بررسی پزشک متوجه می شود که جنین به چه مقدار در لگن پائین آمده است و گردن رحم تا چه اندازه شروع به کشیده شدن کرده است. این اندازه گیری ها به تخمین پیشرفت زایمان کمک می کند. ممکن است حتی بررسی جنین نیز لازم باشد.
تست بدون استرس:
یکی از شاخص های مهم دیگر سلامت جنین علاوه بر ضربان قلب، حرکات جنین است، که در صورت کاهش آن آزمایش های خاصی چون بیوفیزیکال و تست بدون استرس (NST) انجام می گیرد.
آمنیوسنتز:
در نهایت اگر کودک شما به هر دلیل نیاز به زایمان زودرس داشته باشد، آمنیوسنتز برای بررسی اینکه آیا رشد ریه جنین به حد کافی هست یا خیر، انجام می گیرد.